ปางที่ ๑๒
ปางจงกรมแก้ว

ลักษณะของพระพุทธรูปปางนี้

อยู่ในพระอิริยาบถยืน ยกพระบาทขวาก้าวเหยียบพื้นยกส้นพระบาทซ้ายขึ้น
ปลายพระบาทจรดพื้นแสดงอาการก้าวเดินจงกรม พระหัตถ์ทั้งสองห้อยลงมาประสาน
กันอยู่ที่หน้าพระเพลา ทอดพระเนตรลงต่ำอยู่ในอาการสังวร
อันเป็นการเดินอย่างมีสติกำกับทุกก้าวพระบาท

พระพุทธรูปปางนี้ มีตำนาน ดังนี้

เมื่อพระผู้มีพระภาคเสร็จจากทอดพระเนตรแล้ว จึงเสด็จจากอนิมิสสเจดีย์กลับมาประทับอยู่ที่
กึ่งกลางระหว่างอนิมิสสเจดีย์ กับต้นมหาโพธิ์ เสด็จจงกรมอยู่ ณ ที่นั้น เป็นเวลาถึง ๗ วัน
ซึ่งนับเป็นสัปดาห์ที่ ๓ ที่เสด็จจงกรมอยู่

คำว่า จงกรม ได้แก่กิริยาเดินด้วยมีสติกำหนดทุกขณะก้าว และมีที่ หมายว่า เมื่อเดินถึงที่ใหนจะกลับ
และกลับมาถึงใหนแล้วจะเดินต่อไป อาการเดินแช่มช้า ด้วยมีสติกำหนดนึกรู้สึกอยู่เสมอที่ทุกขณะ ยก
ย่าง เหยียบ เรียกว่า จงกรม

ที่อันพระผู้มีพระภาคเจ้าเสด็จจงกรมนั้น เป็นนิมิตรมหามงคลเรียกว่า "จงกรมเจดีย์"

พระพุทธจริยาที่เสด็จจงกรม ณ สถาน "จงกรมเจดีย์" นั้นเป็นเหตุให้ สร้างพระพุทธรูปปางนี้
เรียกว่า "ปางจงกรมแก้ว" .

จบตำนานพระพุทธรูป ปางจงกรมแก้ว แต่เพียงนี้ .